Malatesta και ατομικισμός (Greek)

The following translation was published in 2017 on the blog mpalothia antireport.


Δημοσιεύτηκε το καλοκαίρι του 1975 στον Τόμο 1, Νούμερο 1 του περιοδικού The Vulture, το οποίο εκδιδόταν από τον «ΣύνδεσμοMax Stirner», του Kébec.

Ο ύστερος E. Armand αναφερόταν πολλές φορές στον Errico Malatesta ως έναν από εκείνους τους «αναρχο-κομμουνιστές» που δείχνουν κατανόηση για τον ατομικιστικό αναρχισμό. Η γενναιοδωρία του είναι εσφαλμένη.

Ο Malatesta δεν κατανόησε τον ατομικισμό και διακατείχετο σε τέτοιο βαθμό από το φάντασμα του ανθρωπισμού, που δεν ήταν σε θέση να τον κατανοήσει. Οι εμφανείς παραχωρήσεις του στον ατομικισμό φαίνεται πως κινητροδοτούνται από μια επιθυμία να επικρατήσει «ενότητα» στις τάξεις των «αναρχικών» και είναι σημαντικό πως οι απόψεις του πάνω στο θέμα αυτό ενθουσιάζουν κυρίως εκείνους τους ελευθεριακούς που καταδικάζουν τον «σεκταρισμό», που επιθυμούν να συνθέσουν σε μία τις δύο διαφορετικές πραγματικότητες του αναρχισμού και του σοσιαλισμού.

Σύμφωνα με τον Malatesta, κάποιος μπορεί να είναι αναρχικός μόνο εφόσον «αγαπάει» την ανθρωπότητα.

Αλλά ποια ήταν η «ανθρωπότητα» που εκείνος αγαπούσε;

Δεν ήταν, προφανώς, η ανθρωπότητα της εποχής του, αφού δεν αγαπούσε τους πολιτικούς, τους αστυνομικούς, τους ιερείς, τους καπιταλιστές, τους μπολσεβίκους ή τους φασίστες. Έγραψε για την πραγματικότητα του «να μοιράζεσαι τον πόνο των άλλων», αλλά όταν παρέθεσε παραδείγματα για το είδος των ανθρώπων στους οποίους αναφερόταν, αυτοί ήταν κάποια συγκεκριμένα είδη ατόμων που υπέφεραν από κάποιες συγκεκριμένες μορφές καταπίεσης και στέρησης. Αθροιστικά, οι ατομικότητες αυτές, ωστόσο, δεν αποτελούν το όλον της ανθρωπότητας.

Είναι ξεκάθαρο πως η «ανθρωπότητα», την οποία ο Malatesta αγαπούσε, ήταν η ιδέα της ανθρωπότητας, όπως αυτή θα ήταν εάν συμμορφωνόταν με το δικό του ιδανικό. Δεν αγαπούσε το σύνολο των υπαρκτών ατόμων, αλλά την αγέννητη ανθρωπότητα της μελλοντικής κοινωνίας που οραματιζόταν. Με άλλα λόγια, ο Malatesta πίστευε σε μια θρησκεία της Ανθρωπότητας η οποία αποτελούσε μια επαναδιατύπωση, με κοσμικούς όρους, της χριστιανικής ιδέας του επουράνιου παραδείσου στη γη.

Δεν δέχομαι την αντίληψη του Malatesta πως «ο αναρχισμός θα ήταν είτε ψέμα, είτε απλώς μια ανοησία» χωρίς το αίσθημα της «αγάπης για την ανθρωπότητα». Σε ανύποπτο χρόνο έγραψε πως «όλοι είμαστε εγωιστές, όλοι αναζητούμε την προσωπική μας ικανοποίηση». Σύμφωνοι, αλλά όταν γίνουμε συνειδητοί εγωιστές δεν παραπλανούμαστε από τις ανοησίες περί «αγάπης για την ανθρωπότητα». Εγώ βασίζω τον αναρχισμό μου στην απτή πραγματικότητα εμού και της επιθυμίας μου για ατομική απελευθέρωση από την εξουσία, όχι στην αναζήτηση μιας κενής, αφηρημένης ιδέας. Δεν χρειάζομαι το ιδεολογικό καρότο της μελλοντικής αδελφοσύνης να κρέμεται μπροστά απ’ τη μύτη μου για να είμαι αναρχικός. Εγώ είμαι η αφετηρία και ο σκοπός μου, όχι η «ανθρωπότητα».

Ο Malatesta υποστήριξε πως ο αναρχισμός δεν ήταν «απαραίτητα συνδεδεμένος με κάποιο φιλοσοφικό σύστημα», αλλά οι ιδέες του ιδίου ήταν γερά ριζωμένες σε μια μοραλιστική φιλοσοφία στην οποία δεν υπήρχαν εναλλακτικές, πέραν του να υπάρχεις είτε για την Αστική τάξη, είτε για την Επανάσταση. Αυτό γίνεται σαφές στην επίθεσή του εναντίον εκείνων που επιθυμούν «να ζήσουν τη ζωή τους» και «γελοιοποιούν την επανάσταση και κάθε προσδοκία για το μέλλον». Δεν κατανομάζει τους τρομερούς αυτούς αμαρτωλούς, αλλά είναι προφανές πως αναφέρεται στους αναρχικούς ατομικιστές.

Αλλά, για ποιο λόγο θα πρέπει να υπάρχει επιλογή μόνο ανάμεσα στις δύο αυτές εναλλακτικές; Γιατί θα πρέπει ο σκεπτικισμός για την λύτρωση μέσω της κοινωνικής επανάστασης να σημαίνει υποστήριξη στην μπουρζουαζία; Δεν μπορεί κανείς να διαψεύσει ότι αυτοί οι ατομικιστές, οι οποίοι είναι επίσης προϊόντα της υπάρχουσας κοινωνίας, δεν μπορούν να δουν, παρόλα αυτά, πειστικές αποδείξεις για τη δυνατότητα ή την ελκυστικότητα ενός κόσμου αδελφικής αγάπης.

Η θέση του Malatesta πως εκείνοι που επιθυμούν να απολαμβάνουν να ζουν στο παρόν έχουν «την νοοτροπία και τα αισθήματα ενός αποτυχημένου αστού» φανερώνει τον υποβόσκοντα πουριτανισμό του. Πότε άλλοτε μπορεί κανείς να απολαμβάνει να ζει, αν όχι στο παρόν; Εάν «η τάση» των ατομικιστών «για το παρόν» [présentéisme] είναι απλώς προϊόν αποτυχημένων αστών, τότε αυτό είναι η απόδειξη ότι ο ευαγγελικός κομμουνισμός του Malatesta είναι αποκλειστικά το προϊόν ενοχικών γαιοκτημόνων, όπως ο ίδιος! Υπάρχουν περισσότερα κοινά ανάμεσα σε αυτόν και τους αστούς, οι οποίοι επίσης πιστεύουν στην «ανθρωπότητα», απ’ όσα (κοινά) υπάρχουν ανάμεσα στον καθένα απ’ τους δύο και τον ατομικιστή, του οποίου η αναρχία έχει νόημα μόνον για εκείνον στο παρόν.

Η ταύτιση της αναρχίας με μια κατάσταση αρμονικής αδελφοσύνης, που κάνει ο Malatesta, αποτελεί ένα παράδειγμα του βλακώδους μπερδέματος με τον σοσιαλισμό, που έχει παρεμποδίσει την ξεκάθαρη κατανόηση του αναρχισμού, για περισσότερο από έναν αιώνα. Πριν από εκατόν σαράντα χρόνια εκδόθηκε το «Ο Μοναδικός και η Ιδιοκτησία του». Στο βιβλίο αυτό, ο Max Stirner έθεσε τα θεμέλια για μια συνεπή φιλοσοφία του αναρχισμού – ο οποίος είναι απλώς ένα άλλο όνομα για τον συνεπή ατομικισμό. Η μεγάλη πλειοψηφία των ιστορικών και των δεδηλωμένων «αναρχικών» δεν έχουν καταλήξει ακόμη στο συμπέρασμά του. Επιμένουν να ονομάζουν «αναρχισμό» αυτό που στην πραγματικότητα είναι ένα είδος αντι-κοινοβουλευτικού κομμουνισμού, μια μάταιη ελπίδα να εφορμήσουν στον ουρανό μέσω της μαζικής άμεσης δράσης.

Ανάμεσα στις τάξεις των υπερασπιστών αυτής της ελπίδας, βρίσκονται κάποιοι που τους διακρίνει ένα αυθεντικό/αναρχικό στοιχείο στη σκέψη και τη δραστηριότητά τους. Ωστόσο, η προσπάθειά τους να το συμφιλιώσουν με τις κολλεκτιβιστικές αρχές, πλήττει τον αναρχισμό τους και συχνά τους μετατρέπει σε συνεργούς της αντίθεσής του. Μια ψυχρή, κριτική ματιά στις αντιθέσεις ενός Malatesta, θα αποδείκνυε πως ο αναρχισμός είναι ατομικισμός, όχι κομμουνισμός∙ εγωισμός, όχι αλτρουισμός.

Sidney E. Parker

Μετάφραση: Negative Reviews